Η μείωση του ορίου ταχύτητας σε 30 χλμ./ώρα στο αστικό οδικό δίκτυο όλων των πόλεων στην Ελλάδα (με εξαιρέσεις βασικούς άξονες) μπορεί ετησίως να μειώσει τους νεκρούς κατά 104 από τους 621 και τους σοβαρά τραυματίες από 657 σε 123.
Αυτό προκύπτει από έρευνα που εκπονήθηκε από την ερευνητική ομάδα του διευθυντή του Τομέα Μεταφορών και Συγκοινωνιακής Υποδομής στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και καθηγητή Γιώργο Γιαννή. Ο κ. Γιαννής, που έχει βάλει «πείσμα» να μειωθεί το όριο ταχύτητας, τρέχει για καλό σκοπό.
Πώς γεννήθηκε η ιδέα να τρέξετε σε 30 Μαραθωνίους σε διάστημα 30 μηνών;
Έπειτα από περισσότερα από 30 χρόνια αφοσίωσης στην επιστήμη του συγκοινωνιολόγου, και ειδικά της οδικής ασφάλειας, και αρκετούς Μαραθωνίους, αποφάσισα να συνδυάσω τα δύο αυτά πάθη για έναν σκοπό: να τρέξω 30 Μαραθωνίους σε 30 μήνες, προκειμένου να προωθήσω ενεργά και πιο αποτελεσματικά την υιοθέτηση του ορίου ταχύτητας των 30 χλμ./ώρα σε όσο το δυνατόν περισσότερες πόλεις παγκοσμίως, ως βασική πολιτική για πιο ασφαλείς, υγιείς και πράσινες πόλεις. Τα οδικά ατυχήματα αποτελούν μείζον κοινωνικό πρόβλημα παγκοσμίως, με 1,19 εκατομμύρια θανάτους ετησίως και περισσότερους από 50 εκατομμύρια τραυματίες. Στην Ελλάδα το 2023 είχαμε 621 νεκρούς και 657 σοβαρά τραυματίες στα οδικά ατυχήματα, καταλαμβάνοντας μία από τις τελευταίες θέσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η υπερβολική ταχύτητα είναι η υπ’ αριθμόν ένα αιτία οδικών ατυχημάτων παγκοσμίως και ιδιαίτερα στην Ελλάδα, ιδίως στις πόλεις όπου οι πεζοί, οι ποδηλάτες και οι μοτοσικλετιστές είναι ιδιαίτερα εκτεθειμένοι και ευάλωτοι σε περίπτωση ατυχήματος.
Οι επιστήμονες προτρέπουν συνεχώς για χαμηλότερες ταχύτητες παγκοσμίως, ωστόσο η υπερβολική ταχύτητα παραμένει πρότυπο και επιδιωκόμενη συμπεριφορά μεταξύ των περισσότερων οδηγών και αναβατών, ιδίως των νέων, και πολύ συχνά προωθείται ή γίνεται σε μεγάλο βαθμό ανεκτή από την κοινωνία, τις Αρχές και τη βιομηχανία.
Την τελευταία πενταετία, αρκετές ευρωπαϊκές πόλεις (Παρίσι, Βρυξέλλες, Άμστερνταμ κ.λπ.) εφάρμοσαν το όριο ταχύτητας των 30 χλμ./ώρα σε ολόκληρη την πόλη (με εξαιρέσεις βασικών αξόνων) με θεαματικά αποτελέσματα: κατά μέσο όρο 37% μείωση των νεκρών στα ατυχήματα. Βέβαια, η συζήτηση και η καθιέρωση των 30 χλμ./ώρα στις πόλεις αντιμετωπίζουν έντονες αντιδράσεις και αδράνεια, ενώ οι φωνές των υποστηρικτών είναι αδύναμες και αναποτελεσματικές, με αποτέλεσμα οι πολιτικοί και οι Αρχές να διστάζουν.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο αποφάσισα να κάνω ένα βήμα πιο πέρα από τις συνεχείς επιστημονικές εκκλήσεις και παρεμβάσεις και να προωθήσω πιο ενεργά και πιο αποτελεσματικά την υιοθέτηση του ορίου ταχύτητας των 30 χλμ./ώρα στην πόλη μέσω της πρόκλησης να τρέξω σε 30 Μαραθωνίους σε 30 μήνες και να σώσουμε χιλιάδες ζωές στην Ελλάδα, στην Ευρώπη και παγκοσμίως.
Έχετε ολοκληρώσει ήδη τους 24. Κάθε φορά το συναίσθημα είναι διαφορετικό;
Ο καθένας από τους 24 Μαραθωνίους έως σήμερα ήταν μία ξεχωριστή φανταστική εμπειρία που αντιμετώπιζα με σεβασμό και δημιουργικό φόβο σε κάθε βήμα, σε κάθε χιλιόμετρο, σε κάθε Μαραθώνιο, γνωρίζοντας ότι τα προβλήματα καραδοκούν, ειδικά όταν χαιρόμαστε και χαλαρώνουμε. Αλλά και με τεράστια χαρά σε κάθε χιλιόμετρο, ανάμεσα σε χαρούμενους δρομείς, σε ενθουσιώδεις φιλάθλους και μοναδικές στιγμές έκστασης και συγκίνησης σε κάθε αφετηρία, σε κάθε τερματισμό και σε κάθε ωραίο μέρος, που μόνο τμήμα τους μπορεί να αποτυπωθεί με λόγια ή στις φωτογραφίες.
Τους τελευταίους 24 μήνες έχω ήδη ολοκληρώσει 24 Μαραθωνίους, όλους σε χρόνο κάτω των 4 ωρών, και απομένουν άλλοι 6 μέχρι την ολοκλήρωση αυτής της προσπάθειας τον Νοέμβριο στον Μαραθώνιο της Αθήνας. Ήταν μια εντυπωσιακή εμπειρία με πρωτόγνωρες προσαρμογές του σώματος, του μυαλού και της ψυχής, που δεν είχα ποτέ φανταστεί πριν ξεκινήσω. Παρά τον φόβο της συσσώρευσης της κούρασης, τελικά κάθε Μαραθώνιος με δυναμώνει και σωματικά και ψυχικά. Επιπλέον, αντιλήφθηκα από νωρίς ότι δεν είχα άλλη επιλογή παρά να αντιμετωπίζω με ψυχραιμία και σύστημα (ευτυχώς και αρκετή τύχη) τις κάθε είδους δυσκολίες, οι οποίες δεν ήταν λίγες…
Η προσπάθειά σας έχει ευαισθητοποιήσει τον κόσμο; Τι μηνύματα λαμβάνετε;
Η προσπάθειά μας έχει λάβει ευρεία παγκόσμια δημοσιότητα και αναγνώριση σε όλα τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης και κοινωνικά δίκτυα, ήδη από τους πρώτους Μαραθωνίους, και έχει την υποστήριξη δεκάδων εθνικών και διεθνών οργανισμών οδικής ασφάλειας και κινητικότητας στην Ευρώπη και παγκοσμίως. Είναι εντυπωσιακό πως όταν εξηγούμε ότι με μικρή αλλαγή των συνηθειών μας θα σώσουμε τόσο πολλές ζωές πεζών, ποδηλατών και μοτοσικλετιστών, καταφέρνουμε να μεταπείσουμε τόσο τους αρχικά αρνητικά διακείμενους οδηγούς Ι.Χ. και μοτοσικλετών όσο και τις αρχικά διστακτικές δημοτικές και εθνικές Αρχές.
Μετά την ολοκλήρωση των 30 Μαραθωνίων… τι έπεται; Επόμενος στόχος;
Η ζωή είναι ένας Μαραθώνιος και οι προσπάθειές μας για ασφαλή κυκλοφορία για όλους και παντού είναι συνεχείς και πριν και κατά τη διάρκεια και μετά τους 30 Μαραθωνίους και η ευρεία δημοσιότητα και η σταδιακή ευαισθητοποίηση και αποδοχή των ωφελειών από την οδήγηση με χαμηλότερες ταχύτητες, που πετυχαίνουμε μέσω των 30 Μαραθωνίων, υποστηρίζουν την κοινωνία και τις Αρχές για την επιτάχυνση των απαραίτητων αλλαγών.
Η παγκοσμίως αναγνωρισμένη ερευνητική μας ομάδα, το Παρατηρητήριο Οδικής Ασφάλειας του ΕΜΠ και το ευρύ δίκτυο των παγκόσμιων συνεργασιών μας θα συνεχίσουμε να τεκμηριώνουμε και να προωθούμε τις καλύτερες λύσεις για ασφαλή κυκλοφορία, μαζί με όλους όσοι επιθυμούν να κάνουν όσο το δυνατόν πιο δυνατή τη φωνή των πόλεων με 30 χλμ./ώρα.
Στην Ελλάδα, η θεσμική υιοθέτηση των 30 χλμ./ώρα στον νέο ΚΟΚ είναι το απαραίτητο πρώτο βήμα, στο οποίο, βέβαια, θα δοθεί το απαραίτητο χρονικό διάστημα κάποιων μηνών για την προσαρμογή από τους δήμους (οδικοί άξονες που εξαιρούνται, πινακίδες κ.λπ.). Μάλιστα, η μείωση των ορίων ταχύτητας στις πόλεις συνοδεύεται από νέα αποτελεσματικότερη και δικαιότερη φιλοσοφία στα πρόστιμα των παραβάσεων με αυξανόμενα πρόστιμα ανάλογα με το μέγεθος της υπέρβασης των ορίων ταχύτητας.
Η έρευνα του ΕΜΠ
Η προσπάθειά μου έχει ιδιαίτερα σημαντικό κοινωνικό αντίκτυπο, όπως προκύπτει από τη διεθνή εμπειρία έως σήμερα με την κατά μέσο όρο μείωση των θανάτων στα οδικά ατυχήματα κατά 37% στις πόλεις που υιοθέτησαν τα 30 χλμ./ώρα όριο ταχύτητας. Σε μια πρόσφατη έρευνα που εκπονήθηκε από την ερευνητική ομάδα μας στο ΕΜΠ, εκτιμάται ότι με τη μείωση του ορίου ταχύτητας σε 30 χλμ./ώρα στο αστικό οδικό δίκτυο όλων των πόλεων στην Ελλάδα (με εξαιρέσεις βασικούς άξονες) θα σώζονται ετησίως: 104 άνθρωποι (από τους 621), 123 σοβαρά τραυματίες (από τους 657), 783 ελαφριά τραυματίες (από τους 12.644).
Οι προτάσεις μας βασίζονται σε δεκαετίες ερευνών και μελετών και εμπνέονται από τις χιλιάδες ζωές που σώζονται τα τελευταία χρόνια στις πόλεις που τολμούν να υιοθετήσουν τα 30 χλμ./ώρα, παρά τις γκρίνιες εδραιωμένων επικίνδυνων συμπεριφορών. Συχνά ακούμε τους οδηγούς των επιβατικών οχημάτων να παραπονιούνται ότι είναι ασφαλείς και με 50 χλμ./ώρα, όμως το όριο των 30 χλμ./ώρα σκοπεύει στην ασφάλεια των πεζών, των ποδηλατών και των μοτοσικλετιστών (και έχουμε πολλούς), που αποτελούν το 70% των νεκρών στα ατυχήματα στις κατοικημένες περιοχές. Αξίζει να υιοθετήσουμε μια πιο ήρεμη οδήγηση για την ασφάλεια εκείνων που είναι έξω από το αυτοκίνητό μας. Τελικά, ο χρόνος διαδρομής δεν μεγαλώνει ιδιαίτερα (αφού, έτσι κι αλλιώς, σταματάμε στις διασταυρώσεις), ενώ, τελικώς, έχουμε και μια πιο ήρεμη ζωή και ως οδηγοί και ως πεζοί. Έτσι, σταδιακά θα είναι πλέον ασφαλές και ευχάριστο να παίρνουμε και το ποδήλατο, με όλες τις θετικές επιπτώσεις στην υγεία, όπως στις πόλεις που τόλμησαν τα 30 χλμ./ώρα.
Συνέντευξη με τη Μαρίνα Ξυπνητού στην εφημερίδα Ελεύθερος Τύπος τον Ιούνιο του 2024
Leave A Comment